Door corona getroffen beroepen weer kansrijk in Midden-Utrecht
25.09.2023Een aantal beroepen is tijdens de coronaperiode door de lockdowns en andere maatregelen zwaar geraakt. Veel mensen in deze beroepen belandden in de WW en de baankansen namen af. Drie jaar later zijn de baankansen in sommige van deze beroepen ook in Midden-Utrecht weer gestegen, maar niet voor alle beroepen. Drie beroepen waar de krapte terug is in Midden-Utrecht zijn reisbureaumedewerkers, kappers en buschauffeurs.
Reisbureaumedewerkers
Tijdens de coronajaren 2020 en 2021 was de arbeidsmarkt voor reisadviseurs en reisbureaumedewerkers ruim. Nadat de reisbeperkingen werden opgeheven, werden er meteen weer veel vakanties geboekt. Reisorganisaties kregen het druk. Hoewel steeds meer klanten zelf online hun vlucht en verblijf boeken, blijft er meer dan genoeg werk over voor reisorganisaties. De personeelstekorten zijn sinds 2022 zelfs groter dan ooit, de arbeidsmarkt is zeer krap. Het aantal vacatures in de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht is in vergelijking met dezelfde periode in 2020 ruim vijf keer zo hoog.
Kappers
Ook contactberoepen als kappers kregen het zwaar door de coronabeperkingen. Kapsalons konden tijdens de lockdowns geen klanten ontvangen. Dat leidde tot een ruime arbeidsmarkt. Na het opheffen van de coronabeperkingen sloeg de arbeidsmarkt in korte tijd om. Al vanaf de tweede helft van 2021 is de arbeidsmarkt voor kappers krap. Terwijl het aantal salons blijft stijgen, kan het onderwijs onvoldoende nieuwe kappers aanleveren. Bovendien kiezen steeds meer haarstylisten ervoor om als zelfstandige thuis te knippen in plaats van als kapper in loondienst. Het aantal vacatures is in de afgelopen jaren in Utrecht van 50 in het tweede kwartaal van 2020 gegroeid naar 100 in het tweede kwartaal van dit jaar.
Buschauffeurs
Het openbaar vervoer lag ook in Midden-Utrecht bijna helemaal stil tijdens de coronapandemie. Na het opheffen van de reisbeperkingen gingen treinen en bussen weer rijden, al was het aantal reizigers in het ov in 2022 en 2023 lager dan voor de coronacrisis. Dit komt vermoedelijk doordat mensen sinds corona vaker hybride werken.
De arbeidsmarkt voor buschauffeurs ging tijdens de lockdowns van krap naar ruim. Vanaf 2022 zijn de personeelstekorten weer volledig terug, de arbeidsmarkt is krap. In coronatijd zijn er weinig nieuwe chauffeurs opgeleid. Daarnaast is de vergrijzing van de beroepsgroep al langer een groot probleem. Inmiddels is 55% van de beroepsgroep 55 jaar of ouder. Dit zorgt nu en de komende jaren voor een grote uitstroom en daardoor een hoge vervangingsvraag.
Vrijblijvend kennismaken: zelf achter het stuur
Waar en hoe vind je als werkgever de mensen om in die vervangingsvraag te voorzien? Daar heeft het WerkgeversServicepunt goede ideeën over, zo blijkt. Stijn Thijsen, senior adviseur werkgeversdienstverlening bij het WSP Midden-Utrecht, vertelt. ‘Centraal daarin staat een heel andere aanpak, waarin het traditionele solliciteren met een motivatiebrief en een keurig opgesteld cv wordt losgelaten. In plaats daarvan geven we mensen de gelegenheid zich te oriënteren op een functie.’
‘Begin dit jaar hebben we daarom op locatie een kennismaking met het werk van buschauffeur georganiseerd,’ vervolgt Thijsen. ‘Mensen konden letterlijk op de chauffeursstoel van een bus plaatsnemen (en voor wie dat wilde ook van een vrachtwagen) en onder begeleiding een stukje rijden op het terrein. Om te voelen hoe dat was. Ze konden zich laten informeren en alles vragen wat ze wilden weten over het vak.’
Dit is een heel goede en aantrekkelijke manier van werven. ‘Als werkgever maak je direct kennis met een groep geïnteresseerde, enthousiaste mensen die je ook meteen in actie kunt zien. En voor werkzoekenden of mensen die iets anders willen is zo’n manier van kennismaken met een beroep laagdrempelig, informeel, en heel concreet. Het was zo’n succes dat we het later nog een keer hebben georganiseerd. Van de bezoekers die vervolgens het selectietraject hebben doorlopen, volgen nu bij elkaar 10 à 12 mensen de gratis opleiding tot buschauffeur.’
Regionaal oplossingen zoekenBovenstaande grafieken laten zien dat de hiervoor beschreven krapte in de drie genoemde beroepen in Midden Nederland (arbeidsmarktregio’s Amersfoort, Gooi & Vechtstreek en Midden-Utrecht) groter is dan gemiddeld in Nederland. De omvang van het arbeidsaanbod is variabel. Landelijke ontwikkelingen als vergrijzing en demografische verschuivingen oefenen invloed uit op de regionale arbeidsmarkt. Er zijn verschillende denkrichtingen om in te spelen op de veranderende verhouding tussen werkenden en AOW-gerechtigden. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het bevorderen van de arbeidsparticipatie. De arbeidsparticipatie is hoog in Nederland, deels doordat mensen steeds langer doorwerken. Toch zijn er nog groepen waar misschien winst te behalen is. Zoals bij vrouwen, mensen met een migratieachtergrond en mensen met een arbeidsbeperking. Andere oplossingen om de krapte tegemoet te treden zijn digitalisering, het verhogen van de arbeidsproductiviteit en het aantrekken van arbeidskrachten uit het buitenland. Meer mogelijke oplossingen zijn te vinden in het rapport Personeelstekorten aanpakken: 34 oplossingen voor werkgevers. In deze publicatie staan praktijkvoorbeelden met bijpassende oplossingen. Voor meer informatie over de hiervoor genoemde publicatie over beroepen tijdens en na corona wordt verwezen naar de publicatie Hoe gaat het in 5 beroepen na de coronacrisis. |